Eerder behaald succes maakt geen verschil in het schrijfproces. Zelfs de meest ervaren auteurs delen gevoelens als angst en frustratie, maar ook de blijdschap en trots als het werk af is. Zij kennen de grillen van het ambacht als geen ander en hebben in de loop der jaren trucs en inspiratie verzameld om hun schrijfproces te verrijken. In deze rubriek nemen we een kijkje in de schrijfkeuken van bekende auteurs.
Even voorstellen
In dit artikel maak je kennis met Marco Kunst: auteur van jeugd- en kinderboeken. Marco is fulltime schrijver en werkt momenteel aan de afronding van zijn nieuwe boek: ‘De macht van Algas’. Verder is hij sinds twee jaar aangesloten bij Scriptplus als docent ‘kinderboek schrijven’. Hij vertelt je hoe hij zijn eerste duwtje in de schrijfrichting kreeg, geeft inzage in zijn grootste inspiratiebronnen, noemt cruciale werkplekken die zijn creativiteit voeden en sluit af met een gouden tip die hij elke schrijver, ongeacht ervaring en schrijfstijl, van harte aanbeveelt.
Start in een schrijfclub
‘De eerste keer dat ik in aanraking kwam met het schrijven van fictie, was net na mijn studie. Ik richtte met vijf anderen een heuse schrijfclub op. De leden kwamen uit verschillende hoeken: literatuurwetenschappers, studenten Nederlands en zelf was ik net afgestudeerd in de filosofie. We hadden grote ambities: we wilden een literair blad oprichten en natuurlijk een boek schrijven,’ vertelt Marco.
‘Om elkaar hierin te ondersteunen, kwamen we maandelijks bij elkaar om een uitgewerkte opdracht te bespreken. Iedereen had dezelfde opdracht: een verhaal uitwerken gebaseerd op een overkoepelend thema. Iedereen vertaalde zo’n thema naar een totaal andere situatie en er kwam altijd wel iets interessants uit rollen.’
‘Een voorbeeld was het thema schaamte,’ herinnert Marco zich. ‘Een van mijn vrienden schreef een heel persoonlijk verhaal, terwijl ik een surrealistisch verhaal had geschreven waarin iets mysterieus, ‘het schaamsel’ geheten, een rol speelde. De feedback die wij elkaar gaven was soms ontzettend hard, maar wel heel erg leerzaam.’
‘Na een paar jaar durfde ik de stoute schoenen aan te trekken en heb ik een kort verhaal opgestuurd naar het literaire tijdschrift ‘Dietsche Warande & Belfort’, waarin het zowaar werd gepubliceerd. Enige tijd later publiceerde ook ‘De Gids’ mijn werk. Na meerdere van zulke korte verhalen ben ik naar enkele uitgevers gegaan, waarvan Sun besloot dat ze mijn bundel wilden uitgeven. De titel werd ‘De genietmachine’ en dat is mijn debuut geweest.’
Heb jij zelf al ervaring met schrijven voor kinderen en wil jij dit voorjaar feedback krijgen van een schrijfclub om jouw schrijfproces te versterken? Schrijf je dan in voor de verdiepingscursus ‘Kinderboek Schrijven’. De cursus start op 23 maart.
Inspiratie in kaart brengen
‘Actuele thema’s zijn heel belangrijk. Ik merk bijvoorbeeld op scholen dat veel kinderen een somber beeld hebben van de maatschappij en de toekomst. Ze maken zich zorgen over oorlogen, ziektes en de klimaatverandering. Als jeugdboekenschrijver is het belangrijk om dit soort zorgen serieus te nemen’, vindt Marco.
‘Daarnaast is het belangrijk om aandacht te geven aan wat je zelf leuk vindt. Als je ergens een boek van wilt maken, dan moet het gaan om een onderwerp dat je werkelijk raakt én een werkvorm waar je plezier in hebt. Anders houd je het niet vol, want het schrijven van een boek is nu eenmaal veel werk. Ik vind bijvoorbeeld het verzinnen van werelden enorm leuk om te doen. Iets wat me hierbij helpt is het maken van een landkaart, of het gebruik van bestaande kaarten. Zo zie ik de wereld van het verhaal goed voor me en wordt het makkelijker om mijn personages door het verhaal heen te loodsen. Dit is voor mij altijd het startpunt: eerst het verzinnen van de wereld, daarna komen het plot en de personages.’
De kracht van stilte
Marco vertelt dat er een aantal fundamentele bouwstenen zijn in ieder creatief proces: ‘Allereerst moet je echt alleen zijn. Je hebt die stilte en afzondering nodig om goed te werken. Als je een coconnetje hebt waarin je je goed voelt en waarin je alles mag, dan komt de rest hopelijk vanzelf op gang. In je eentje, in stilte, heb je alle ruimte om te freewheelen.’
‘Daarnaast is het belangrijk om feedback in te winnen. Iedere schrijver heeft namelijk blinde vlekken. Als je onderdeel bent van een uiteindelijk vertrouwde schrijfclub, dan is het minder eng om je verhalen te delen. Een goede redacteur doet dit uiteindelijk ook, maar zo’n schrijfclub is een goed opstapje - beter dan het oordeel van familie of vrienden, die al snel alles leuk vinden wat je maakt.’
Twijfel niet aan intuïtie
‘Gedurende het schrijfproces is het enerzijds belangrijk om vast te houden aan je oorspronkelijke idee, maar aan de andere kant moet je ook de flexibiliteit hebben om je ideeën te laten evolueren. Houd eraan vast dat jouw oeridee hoogstwaarschijnlijk een goed idee is, al is het al alleen al omdat het uit jouw onbewuste voortkomt: het past bij jou en voor jou zit er iets belangrijks in. Twijfel niet aan je intuïtie. Mocht de twijfel toch toeslaan, kijk dan hoe je aanpassingen aan je verhaal doet zonder die kern te verliezen’, tipt Marco.
‘Verder doet het mijn ideeën altijd goed als ik ze de tijd geef om te rijpen. Dit is wel persoonlijk, hoor. Ik ben een intuïtieve schrijver. Soms deed het me goed om iets een paar maanden weg te leggen en te beginnen aan een kleiner stuk bijvoorbeeld. Daarna heb je weer een frisse blik om het idee weer verder te laten groeien.’
Wil je meer tips en handvatten krijgen van een kinderboekenschrijver? Schrijf je dan snel in voor de verdiepingscursus ‘Kinderboek Schrijven’. De cursus start op 6 april.